4+4+4 Eğitim Yasası Meclisten Geçti – Eğitimin Omurgası Tamamen Değişiyor 

Hem yasanın görüşüldüğü Meclis’te hem de meydan ve sokaklarda kavgaların yaşanmasına neden olan ‘4+4+4’ yasa teklifi eğitim sistemini sil baştan yenileyecek. Sınırlı sayıda yasa maddesinde değişiklik öngörülmesine karşın sistemin omurgası tamamen değişecek. Yasa; 88’i CHP’li, 3’ü BDP’li olmak üzere 91 redde karşılık 295 AKP’linin oyuyla kabul edildi. MHP’liler yasanın tümü üzerinde yapılan oylamaya katılmazken, sadece Adana Milletvekili Ali Halaman çekimser kaldı.

Yasanın uygulaması şöyle olacak:

Zorunlu eğitim kaç yıl?

28 Şubat sürecinde uygulamaya konulan 8 yıllık zorunlu eğitim sona erecek. ‘4+4+4’ kademeli şekilde 12 yıllık eğitim uygulanacak. Liseler 2012-2013 eğitim öğretim yılından itibaren zorunlu olacak.

Okula başlama yaşı kaç?

7 değil, 5 yaşını bitirmiş 6 yaşından gün almış çocuklar okula başlama yaşına gelmiş sayılacak. Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer, uygulamada okula başlama yaşını, 72 aylık çocukların zorunlu okula başlatılması, 60 ile 72 ay arasındaki çocukların ise ailenin de kararıyla başlatılması şeklinde yapacaklarını açıklamıştı. Detaylar yönetmelikle düzenlenecek. Eğitim sınıf öğretmenleri tarafından verilecek ve öğrencilere okuma-yazma, basit matematik ve çeşitli hayat bilgisi konuları ders olarak verilecek.

Yeni ilköğretim nasıl?

Düzenlemenin getirdiği en tartışmalı uygulama ilköğretim kademesinin kesintisiz olmaktan çıkarılması. Yasaya muhalefet eden kesimlerin, “Asıl amaç imam hatip liselerinin orta kesimlerini açmak” yönündeki eleştirilerine neden olan değişiklikle, ilköğretim iki kademeden oluşacak: 4 yıllık ‘ilkokul’ ve 4 yıllık ‘ortaokul.’ Ortaokullar, ilkokullarla aynı binada eğitim yapabileceği gibi bağımsız bir lisenin bünyesinde de olabilecek. Ortaokullar da kendi içinde ‘imam hatip ortaokulları’ ve diğer ‘ortaokullar’ diye iki şekilde olacak.

Ortaokul eğitim nasıl?

Ortaokullarda öğrencilere ortak derslerin dışında ‘seçmeli ders paketleri’ sunulacak. Öğrenciler ilgi duydukları alana göre seçmeli dersler alacak ve liseye yönlendirilecek. Talim Terbiye Kurulu özel seçmeli dersler hazırlığını haziran ayına kadar tamamlayacak.

Ortaokul kademesinin adeta ‘eti kemiği’ denilebilecek seçmeli dersleri üzerinde Talim Terbiye Kurulu’nca çalışmalar yürütülürken, bakanlık bürokratları, seçmeli derslerde, ortaokulların bünyesinde yer alacağı liseler türünün belirleyici olacağını ifade ediyor. İmam hatip lisesi bünyesinde olan bir ortaokulda bu lisenin seçmeli dersleri, meslek lisesi bünyesinde açılacak bir ortaokulda ise meslek dersleri ağırlıklı seçmeli olacak. Bakan Dinçer daha önce seçmeli ders kapsamında farklı dinlerin de ders olarak okutulabileceğini, Aleviliğin ayrı bir ders olarak verilmesine karşı olmadığını dile getirmişti. Buna karşın yasa düzenlemesinde Genel Kurul aşamasında yapılan değişiklikle, seçmeli iki ders Milli Eğitim Bakanlığı’nın inisiyatifine bırakılmadan kesinleştirildi. Yasaya göre, tüm ortaokullar ve liselerde Kur’an ve Hz. Muhammed’in hayatı seçmeli ders olacak. Kur’an derslerine öğrencilerin başları kapalı şekilde girme zorunluğu nedeniyle ilköğretimin ikinci kademesinin (ortaokul) ilk yılı olan 5’inci sınıftan itibaren öğrencilerin derste türban takmasının yolunun açıldığı eleştirileri yapılıyor.

Üniversiteye girişe etkisi

YÖK geçen yıl farklı katsayı uygulamasını kaldırmıştı. Okulların başarı puanı temelinde hesaplanan AOBP yerine, öğrencinin bireysel başarısını ön plana çıkartan ortaöğretim başarı puanı (OBP) üzerinden puan hesaplanacak. Yasayla meslek lisesi kökenli adaylara, kendi alanlarına ilişkin tercihleri halinde verilen ek puan da sonlandırıldı.

Fatih Projesi denetimsiz

Yasanın öngördüğü düzenlemeler içinde en çok tepki çekenleri arasında kamuoyunda ‘tabletli eğitim’ olarak bilinen Eğitimde Fırsatları Arttırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) projesiyle ilgili. Eğitimde teknolojinin kullanımının arttırılmasını öngören proje kapsamında 2015 yılına kadar yapılacak mal ve hizmet alımları ile yapım işleri, Kamu İhale Kanunu (KİK) hükümlerine tabi olmayacak. Projenin toplam maliyetinin, tamamen yaygınlaşması halinde 20 milyar doları bulacağı ifade ediliyor.

Vazgeçilen iki düzenleme

Yasanın teklif halindeki ilk şeklinde yer alan iki düzenleme tepkiler üzerine komisyon aşamasındayken düzeltilmişti. Teklifte, bakanlar kurulu’nun ikinci dört yıl kapsamında belirleyeceği kimi programlardaki öğrencilerin örgün eğitim dışına çıkabilmesi, yani okula gitmeyip evinden açık öğretim yoluyla eğitimini tamamlayarak diploma alması öngörülüyordu. Bu düzenlemenin, ailelerin çocuklarını okula göndermemesine, dolayısıyla da ‘çocuk gelin’lerin atmasına neden olacağı ifade edilerek tepki gösterilmişti. Teklifte, çıraklık yaşını 14’ten 11’e çeken düzenlemeden de vazgeçildi.